Switch quang học là gì? Những điều bạn nên biết

Những ai đam mê công nghệ nói chung hoặc bàn phím cơ nói riêng, hẳn đã quen thuộc với thuật ngữ switch quang học. Vậy cấu tạo và nguyên lý hoạt động của switch quang học có gì đặc biệt? Điều gì làm nó khác biệt so với các loại switch cơ học thông thường? Hãy cùng tìm hiểu ngay nhé.

I. Giới thiệu về công nghệ switch quang học

1. Switch quang học là gì?

Switch quang học (optical switch) là một loại switch đặc biệt với cấu tạo tương tự như các switch cơ bản khác, nhưng thay vì sử dụng mạch điện trở và cơ chế đóng mở truyền thống, nó sử dụng ánh sáng và cảm biến để đọc tín hiệu.

Switch quang học sử dụng cảm biến ánh sáng để nhận diện chuyển động theo chiều dọc của switch chẳng hạn như hành động thao tác gõ phím. Cơ chế này khắc phục được các nhược điểm của bàn phím truyền thống sẽ giúp hạn hao mòn kim loại, gỉ sét và bụi bặm.

2. Sự phát triển của công nghệ switch trong bàn phím

Công nghệ switch trong bàn phím đã trải qua một hành trình phát triển đáng chú ý, từ những ngày đầu của switch cơ học đến những đột phá hiện đại với switch quang học. 

Ban đầu, các switch cơ học mang lại cảm giác gõ phím đặc trưng và độ bền cao nhưng lại dễ bị mài mòn và tạo ra tiếng ồn lớn. Để khắc phục những hạn chế này, công nghệ switch quang học đã ra đời. Thay vì sử dụng các mảnh kim loại tiếp xúc, switch quang học áp dụng cảm biến ánh sáng để nhận diện thao tác gõ phím, mang lại tốc độ phản hồi nhanh hơn và tuổi thọ dài hơn.

Sự tiến bộ này không chỉ cải thiện hiệu suất chơi game mà còn giảm thiểu nhu cầu bảo dưỡng, đưa trải nghiệm người dùng lên một tầm cao mới. Sự phát triển của switch quang học đánh dấu một bước tiến quan trọng trong công nghệ bàn phím, phản ánh xu hướng không ngừng đổi mới và cải tiến trong ngành công nghiệp này.

II. So sánh switch quang học và switch cơ học

III. Lợi ích của switch quang học trong bàn phím

1. Trải nghiệm chơi game

Trải nghiệm chơi game bằng bàn phím switch quang học mang lại lợi ích vượt trội nhờ vào tốc độ phản hồi nhanh và độ bền cao. Với công nghệ cảm biến ánh sáng, mỗi lần nhấn phím được ghi nhận gần như tức thì, giúp game thủ phản ứng nhanh hơn trong các tình huống cần sự phản hồi cao từ bàn phím. 

Không chỉ vậy, switch quang học còn có độ bền lên đến 100 triệu lần nhấn, gấp đôi so với switch cơ truyền thống, đảm bảo hiệu suất ổn định và lâu dài. Nhờ đó, game thủ có thể yên tâm chơi game với độ chính xác cao và không lo lắng về độ bền của bàn phím.

2. Tuổi thọ tốt hơn và bền bỉ hơn

Tuổi thọ của bàn phím switch quang học có thể lên đến hàng trăm triệu lần nhấn, gấp đôi hoặc thậm chí gấp ba lần so với switch cơ truyền thống. Điều này giúp giảm thiểu chi phí thay thế phím, đồng thời tiết kiệm thời gian và công sức của người dùng. Do đó, bàn phím switch quang học là lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn có một bàn phím bền bỉ.

3. Dễ dàng thay thế và custom cá nhân hóa sở thích

Bàn phím sử dụng switch quang học mang lại không chỉ sự chính xác và độ nhạy cao mà còn cho phép người dùng tùy chỉnh các điểm kích hoạt theo ý muốn. Khả năng tùy biến này giúp người dùng điều chỉnh cảm giác gõ phím theo phong cách và nhu cầu riêng của mình. 

Cụ thể, người dùng có thể điều chỉnh độ nhạy của các điểm kích hoạt để phản hồi phím tối ưu nhất cho tốc độ gõ của mình. Họ cũng có thể thay đổi điểm kích hoạt theo từng phím hoặc theo cả bàn phím, tạo ra trải nghiệm gõ phím tùy chỉnh và phù hợp với nhu cầu cụ thể của từng người dùng. 

Điều này giúp tối ưu hóa hiệu suất và sự thoải mái khi sử dụng bàn phím, đồng thời nâng cao trải nghiệm gõ phím cho người dùng chuyên nghiệp và game thủ.

IV. Chọn switch quang học phù hợp với nhu cầu của bạn

1. Các loại switch quang học khác nhau

Switch quang học có rất nhiều phiên bản và phân loại khác nhau, dựa trên nhu cầu sử dụng cũng như các hãng sản xuất, ở bài viết này mình sẽ phân loại các loại switch như sau:

Phân loại theo cảm giác gõ và nhu cầu sử dụng:

2. Gợi ý sản phẩm bàn phím sử dụng switch quang học phổ biến

Nếu bạn đang tìm kiếm một bàn phím sử dụng switch quang học tốt nhất, dưới đây là một số lựa chọn hàng đầu mà người dùng tin chọn cũng như được bán chạy nhất tại Thinkpro

Keychron K3 V2

Keychron K3 V2 là một bàn phím cơ nhỏ gọn và linh hoạt, lý tưởng cho cả công việc và chơi game. Với thiết kế mỏng nhẹ và khung nhôm và được trang bị switch quang học, hỗ trợ kết nối không dây bluetooth và có thể kết nối cùng lúc với nhiều thiết bị, dễ dàng chuyển đổi giữa các thiết bị chỉ bằng một nút bấm.

Corsair K70 – K70 RGB TKL

Sử dụng switch quang học CORSAIR OPX nên chiếc bàn phím này có thể đạt đến điểm nhận phím cực ngắn, chỉ 1mm mà thôi. Điều này giúp game thủ phản ứng nhanh hơn. Dạng switch này là dạng linear nên cho cảm giác nhấn mượt mà trên cả hành trình phím. Những chiếc switch này được corsair cho biết có thể đạt độ bền đến 150 triệu lượt nhấn. Để giúp tận dụng ưu thế tốc độ của dàn switch, chiếc bàn phím có bộ xử lý CORSAIR AXON Hyper-Processing cho phép gửi phản hồi về máy tính với tần số tận 8.000 Hz, nhanh gấp 8 lần tiêu chuẩn thông thường của bàn phím gaming.

NuPhy Air96 v2

Bàn phím NuPhy Air96 v2 là một sự lựa chọn tuyệt vời cho những ai tìm kiếm sự kết hợp giữa tính di động, hiệu suất và thiết kế hiện đại. Với thiết kế siêu mỏng và trọng lượng nhẹ, Air96 v2 dễ dàng mang theo và sử dụng ở bất kỳ đâu.

Bàn phím này sử dụng switch quang học, đảm bảo tốc độ phản hồi nhanh và độ chính xác cao, lý tưởng cho cả công việc và chơi game. Khung nhôm chắc chắn và các phím bấm chất lượng cao mang đến cảm giác gõ phím thoải mái và bền bỉ. NuPhy Air96 v2 hỗ trợ kết nối không dây Bluetooth và USB-C, cho phép dễ dàng chuyển đổi giữa các thiết bị một cách linh hoạt. Đèn nền RGB đa sắc và các tùy chọn keycap phong phú giúp người dùng có thể tùy biến bàn phím theo phong cách cá nhân.

Với những tính năng nổi bật này, NuPhy Air96 v2 là lựa chọn hoàn hảo cho những người dùng năng động và yêu thích công nghệ.

V. Các hãng sản xuất switch quang học phổ biến

1. Outemu

Outemu là một thương hiệu switch đến từ Trung Quốc và đang ngày càng trở nên phổ biến nhờ chất lượng và giá cả hợp lý trong cộng đồng game thủ và người dùng bàn phím cơ.

Điểm mạnh của Outemu nằm ở chất lượng gia công tốt, mang lại cảm giác gõ chắc chắn. So với các switch cùng phân khúc, Outemu nổi bật nhờ độ bền cao và hiệu suất ổn định. Hơn nữa, với đa dạng các loại switch từ tuyến tính, tactile đến clicky, Outemu đáp ứng được nhiều nhu cầu sử dụng khác nhau.

Nhờ vào những cải tiến không ngừng, Outemu đã khẳng định được vị trí của mình trong thị trường bàn phím cơ phân khúc bình dân và tầm trung.

2. Kailh

Nổi bật với sự đổi mới liên tục và đa dạng trong các dòng sản phẩm của mình. Khác với nhiều hãng khác, Kailh thường xuyên giới thiệu các dòng switch mới với tên gọi và màu sắc đa dạng, thường lấy cảm hứng từ các sản phẩm Cherry switch nhưng có những cải tiến riêng.

Các switch của Kailh không chỉ mang đến cảm giác gõ phím tốt, mà còn được đánh giá cao về độ bền và hiệu suất. Sự linh hoạt và sáng tạo trong việc phát triển sản phẩm đã giúp Kailh chiếm được lòng tin của người dùng.

3. Akko

Khẳng định vị thế của mình nhờ vào chất lượng và sự đổi mới không ngừng. Ban đầu, Akko được biết đến với các sản phẩm keycap cho bàn phím cơ, Akko đã mở rộng danh mục sản phẩm của mình để bao gồm các mẫu bàn phím cơ.

Các dòng switch của Akko, đặc biệt là Akko V2 và CS switch, được đánh giá cao về chất lượng hoàn thiện và cảm giác gõ phím. Akko V2 mang lại trải nghiệm gõ phím chắc chắn, trong khi CS switch, với lò xo dày hơn, cung cấp một cảm giác gõ độc đáo và khác biệt. Sự chú trọng vào chất lượng gia công và khả năng tùy biến cao đã giúp Akko trở thành một lựa chọn phổ biến trong cộng đồng người dùng bàn phím cơ.

VI. Cài đặt và bảo dưỡng bàn phím switch quang học

1. Cách lắp đặt bàn phím sử switch quang học

Lắp đặt switch quang học vào bàn phím là một quá trình đơn giản nhưng cần sự cẩn thận và kỹ lưỡng để đảm bảo hoạt động chính xác. Dưới đây là hướng dẫn từng bước để bạn thực hiện việc này:

Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ

Trước hết, bạn cần chuẩn bị các công cụ cần thiết như keycap puller (dụng cụ gỡ keycap), switch puller (dụng cụ gỡ switch), tua vít, và switch quang học mới.

Bước 2: Tắt nguồn và tháo keycap

Đảm bảo rằng bàn phím của bạn đã được ngắt kết nối khỏi máy tính. Sử dụng keycap puller để nhẹ nhàng tháo các keycap ra khỏi switch.

Bước 3: Tháo switch cũ

Sử dụng switch puller để kẹp vào switch cần thay thế, sau đó nhẹ nhàng kéo switch lên để tháo ra khỏi đế bàn phím. Hãy cẩn thận để không làm hỏng các chân của switch hoặc mạch bàn phím.

Bước 4: Lắp switch quang học mới

Lấy switch quang học mới và đặt vào vị trí của switch cũ. Hãy đảm bảo rằng các chân của switch được căn chỉnh chính xác với lỗ trên đế bàn phím. Nhấn nhẹ nhàng xuống để switch khớp chắc chắn vào vị trí.

Bước 5: Kiểm tra kết nối

Sau khi lắp đặt switch mới, hãy kết nối bàn phím lại với máy tính và kiểm tra xem switch quang học mới có hoạt động bình thường không. Gõ thử vài phím để đảm bảo không có vấn đề gì.

Bước 6: Lắp lại keycap

Khi bạn đã xác nhận rằng switch mới hoạt động tốt, sử dụng keycap puller để lắp lại các keycap vào vị trí ban đầu. Nhấn nhẹ nhàng xuống để keycap khớp chặt vào switch.

Việc lắp đặt switch quang học không chỉ nâng cao trải nghiệm gõ phím mà còn kéo dài tuổi thọ của bàn phím. Với các bước hướng dẫn trên, bạn có thể dễ dàng thay thế và lắp đặt switch quang học một cách an toàn và hiệu quả.

2. Mẹo bảo dưỡng để tăng tuổi thọ

Để đảm bảo độ bền và tăng tuổi thọ cho bàn phím sử dụng switch quang học, bạn cần tuân thủ một số mẹo bảo dưỡng quan trọng.

Trước tiên, hãy thường xuyên làm sạch bàn phím bằng cách sử dụng cọ mềm hoặc khí nén để loại bỏ bụi và mảnh vụn từ bề mặt và các khe hở giữa các phím. Điều này giúp ngăn bụi bẩn tích tụ, gây ảnh hưởng đến hiệu suất của switch. 

Thứ hai, tránh để bàn phím tiếp xúc với chất lỏng bằng cách không ăn uống gần khu vực làm việc, và nếu có sự cố đổ nước, hãy nhanh chóng ngắt kết nối và làm khô bàn phím hoàn toàn trước khi sử dụng lại. 

Thứ ba, định kỳ tháo keycap và làm sạch kỹ lưỡng các switch bên dưới. Bạn có thể sử dụng cồn isopropyl và một cây tăm bông để lau nhẹ các switch, giúp loại bỏ các chất bẩn tích tụ lâu ngày. 

Cuối cùng, lưu ý không sử dụng lực quá mạnh khi gõ phím để tránh làm hỏng cơ chế của switch quang học. Bằng cách tuân thủ những mẹo bảo dưỡng này, bạn sẽ giữ cho bàn phím của mình luôn hoạt động trơn tru và bền bỉ theo thời gian.

VII. Kết luận

Switch quang học mang lại nhiều lợi ích vượt trội, bao gồm tốc độ phản hồi nhanh, độ bền cao và nhu cầu bảo dưỡng thấp, những điều này đã giúp chúng trở thành lựa chọn lý tưởng cho game thủ và người dùng chuyên nghiệp. Khi chọn switch quang học, bạn cần xem xét yếu tố như loại phản hồi (tuyến tính hay xúc giác), độ nhạy và độ bền của switch. Đảm bảo bạn chọn bàn phím có chất lượng build tốt và từ nhà sản xuất uy tín. 

Cuối cùng, hãy đọc kỹ các đánh giá và xem xét nhu cầu cá nhân để đảm bảo rằng bạn đang đầu tư vào sản phẩm phù hợp nhất. Sự kết hợp giữa hiệu suất cao và độ bền dài lâu chắc chắn sẽ nâng tầm trải nghiệm sử dụng của bạn.

VIII. Các câu hỏi thường gặp về switch quang học

1. Sự khác biệt chính giữa switch quang học và switch cơ học là gì?

Sự khác biệt chính giữa switch quang học và switch cơ học nằm ở cơ chế hoạt động và hiệu suất.

Switch quang học sử dụng cảm biến ánh sáng để ghi nhận thao tác nhấn phím, mang lại tốc độ phản hồi nhanh hơn và độ bền cao hơn so với switch cơ học, vốn hoạt động dựa trên sự tiếp xúc giữa các miếng kim loại.

Switch cơ học thường tạo cảm giác gõ phím truyền thống và có nhiều tùy chọn về cảm giác nhấn, nhưng dễ bị hao mòn và yêu cầu bảo dưỡng thường xuyên hơn. Trong khi đó, switch quang học không chỉ loại bỏ được các vấn đề về hao mòn kim loại mà còn đem lại trải nghiệm gõ phím mượt mà và ít tiếng ồn hơn.

2. Switch quang có tốt hơn để chơi game không?

Switch quang học sẽ là lựa chọn tuyệt vời cho việc chơi game nhờ vào tốc độ phản hồi nhanh và độ bền cao. Với cơ chế sử dụng cảm biến ánh sáng, switch quang học giảm thiểu độ trễ, giúp game thủ có lợi thế trong các trò chơi đòi hỏi phản xạ nhanh.

Ngoài ra, độ bền của switch quang học, thường lên đến 100 triệu lần nhấn, đảm bảo sự ổn định và đáng tin cậy trong suốt thời gian dài. Những ưu điểm này khiến switch quang học trở thành lựa chọn hàng đầu cho các game thủ tìm kiếm trải nghiệm chơi game mượt mà và bền bỉ.

3. Có thể thay switch cơ bằng switch quang trên bàn phím được không?

Switch quang học nổi bật so với switch cơ truyền thống nhờ vào tốc độ phản hồi nhanh hơn và độ bền vượt trội. Sử dụng cảm biến ánh sáng thay vì mạch điện, switch quang học loại bỏ được các vấn đề về hao mòn kim loại, gỉ sét và bụi bẩn, giúp kéo dài tuổi thọ bàn phím lên đến 100 triệu lần nhấn. Điều này không chỉ mang lại trải nghiệm gõ phím mượt mà hơn mà còn giảm thiểu sự cố kỹ thuật, nâng cao hiệu suất và độ tin cậy cho người dùng.

Vì vậy, bạn có thể thay switch cơ bằng switch quang trên bàn phím nhưng cần lưu ý về tính tương thích của bàn phím.

4. Làm cách nào để bảo trì bàn phím switch quang học của tôi?

Để bạn có thể bảo trì bàn phím có sử dụng switch quang học, bạn nên luôn giữ chiếc bàn phím sạch sẽ không có bụi hay mảnh vụn, tránh đổ nước vào bàn phím. Đặc biệt, bạn hãy thi thoảng tháo keycap để vệ sinh, cũng như nếu bàn phím của bạn sử dụng bản hotswap thì có thể tháo switch ra để bôi trơn (lube switch). Với phương pháp bảo dưỡng này đòi hỏi bạn phải có dụng cụ đồ nghề chuyên dụng, nếu không thao tác được, bạn có thể nhờ chuyên gia custom bàn phím cơ để có thể bảo dưỡng, bảo trì bàn phím cơ switch quang học tốt hơn.

5. Switch quang có mấy loại?

Switch quang học hiện có một số loại phổ biến, mỗi loại mang lại trải nghiệm gõ phím độc đáo cho người dùng. Dưới đây là một số loại switch quang nổi bật:

• Switch quang tuyến tính (Linear): Loại switch này cung cấp cảm giác nhấn phím mà không có bất kỳ phản hồi nào, giúp tạo ra trải nghiệm nhấn phím mượt mà và liền mạch.

• Switch quang có phản hồi cảm ứng (Tactile): Loại switch này mang lại cảm giác nhấn phím có phản hồi rõ ràng, giúp người dùng biết chính xác khi phím đã được nhấn.

• Switch quang có âm thanh clicky (Clicky): Loại switch này tạo ra âm thanh clicky khi nhấn phím, cung cấp phản hồi lớn và trải nghiệm gõ phím hứng khởi. Đây thường là sự lựa chọn của những người thích cảm giác phản hồi rõ ràng và âm thanh khi gõ phím.

• Switch quang đa chế độ (Multi-mode): Loại switch này cho phép người dùng tùy chỉnh cảm giác nhấn phím bằng cách thay đổi chế độ hoạt động, từ tuyến tính đến có phản hồi cảm ứng hoặc có âm thanh clicky, tạo ra sự linh hoạt trong trải nghiệm gõ phím.