Góc làm việc công thái học là gì? Cách thiết lập góc làm việc hiệu quả
Góc làm việc công thái học được thiết kế để tối ưu sự thoải mái và hiệu quả khi làm việc với máy tính trong thời gian dài. Bài viết này ThinkPro sẽ giải thích khái niệm góc làm việc công thái học, lợi ích và cách thiết lập một góc làm việc chuẩn công thái học hiệu quả.
1.Tổng quan về góc làm việc công thái học
1.1. Công thái học là gì?
Công thái học (Ergonomics) là ngành khoa học nghiên cứu về thiết kế không gian làm việc, dụng cụ và thiết bị sao cho phù hợp với khả năng và giới hạn của con người. Mục tiêu của công thái học là tạo ra môi trường làm việc thoải mái, an toàn và hiệu quả, giúp người dùng giảm thiểu căng thẳng, mệt mỏi và nguy cơ mắc các bệnh nghề nghiệp.
1.2. Góc làm việc công thái học là gì?
Góc làm việc công thái học là không gian làm việc được thiết kế dựa trên các nguyên tắc công thái học. Mục tiêu là tạo ra môi trường làm việc thoải mái, an toàn và hiệu quả bằng cách lựa chọn và sắp xếp bàn, ghế, màn hình và các thiết bị khác sao cho phù hợp với người sử dụng.
2. Lợi ích của việc có một góc làm việc công thái học
Việc đầu tư vào một góc làm việc công thái học mang lại nhiều lợi ích đáng kể cả về sức khỏe lẫn hiệu suất làm việc:
Cải thiện sức khỏe: Góc làm việc công thái học giúp giảm thiểu các vấn đề sức khỏe thường gặp ở dân văn phòng như đau mỏi vai gáy, đau lưng, tê tay, mỏi mắt, hội chứng ống cổ tay,...
Tăng năng suất làm việc: Khi cơ thể thoải mái và không bị đau nhức, bạn sẽ tập trung tốt hơn vào công việc, từ đó nâng cao hiệu suất và chất lượng công việc.
Giảm căng thẳng và mệt mỏi: Môi trường làm việc thoải mái giúp giảm stress, tạo cảm giác thư giãn và thoải mái hơn, đặc biệt là khi phải làm việc trong thời gian dài.
Nâng cao chất lượng cuộc sống: Một góc làm việc công thái học không chỉ giúp bạn làm việc hiệu quả hơn mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống tổng thể, giúp bạn cảm thấy khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng hơn.
Tiết kiệm chi phí: Mặc dù ban đầu việc đầu tư vào các thiết bị công thái học có thể tốn kém, nhưng về lâu dài, nó giúp bạn tiết kiệm chi phí cho việc điều trị các bệnh văn phòng.
3. Các yếu tố quan trọng của góc làm việc công thái học
3.1. Ghế công thái học
Đây là yếu tố quan trọng nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến tư thế và sức khỏe của bạn. Ghế công thái học được thiết kế để hỗ trợ cột sống, giảm áp lực lên lưng và hông, cho phép bạn ngồi làm việc trong thời gian dài mà không bị đau mỏi.
Các tính năng cần lưu ý khi chọn ghế công thái học:
Điều chỉnh độ cao: Tùy chỉnh độ cao ghế sao cho bàn chân đặt phẳng trên sàn, đầu gối tạo góc 90 độ, tránh tình trạng chân bị treo lơ lửng gây tê mỏi.
Tựa lưng điều chỉnh: Tựa lưng nên có khả năng điều chỉnh độ cao, độ ngả và độ cong để ôm sát và hỗ trợ cột sống ở mọi tư thế. Một số ghế còn có tính năng khóa tựa lưng ở nhiều góc độ khác nhau.
Hỗ trợ thắt lưng: Bộ phận này rất quan trọng, giúp nâng đỡ vùng thắt lưng, duy trì đường cong tự nhiên của cột sống và giảm áp lực, ngăn ngừa các vấn đề về đau lưng.
Kê tay điều chỉnh: Kê tay có thể điều chỉnh độ cao, rộng, hẹp và góc xoay giúp cánh tay và khuỷu tay luôn ở tư thế thoải mái, giảm căng thẳng cho vai và cổ, đặc biệt là khi gõ phím trong thời gian dài.
Chất liệu: Chất liệu thoáng khí, dễ chịu khi tiếp xúc sẽ giúp bạn thoải mái hơn, đặc biệt là trong thời tiết nóng bức. Vải lưới là một lựa chọn tốt.
Đệm ngồi: Đệm ngồi nên có độ đàn hồi tốt, không quá cứng cũng không quá mềm, giúp phân bổ trọng lượng cơ thể đều hơn và tạo cảm giác thoải mái khi ngồi lâu.
Chân ghế: Chân ghế cần chắc chắn, ổn định, có khả năng xoay 360 độ để bạn dễ dàng di chuyển. Bánh xe nên di chuyển êm ái và không gây tiếng ồn.
Một số hãng ghế công thái học uy tín: Sihoo, GTChair, Ergohuman, Herman Miller, Goodtone,...
3.2. Bàn làm việc công thái học
Bàn làm việc nâng hạ cho phép bạn linh hoạt thay đổi tư thế giữa ngồi và đứng, một yếu tố quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và năng lượng khi làm việc với máy tính trong thời gian dài.
Thay đổi tư thế làm việc: Việc đứng lên làm việc xen kẽ với ngồi giúp tăng cường lưu thông máu, giảm đau mỏi, đốt cháy calo và tăng cường sự tập trung.
Điều chỉnh độ cao: Bạn có thể dễ dàng điều chỉnh độ cao bàn làm việc sao cho phù hợp với chiều cao của mình, dù bạn ngồi hay đứng, đảm bảo tư thế làm việc luôn thoải mái và đúng chuẩn công thái học.
Mặt bàn rộng rãi: Chọn bàn có mặt bàn đủ rộng để đặt tất cả các thiết bị và vật dụng cần thiết mà vẫn thoải mái.
Chất liệu bền bỉ: Mặt bàn nên được làm từ chất liệu bền bỉ, chống xước, dễ lau chùi.
Tính năng ghi nhớ vị trí: Một số bàn nâng hạ có tính năng ghi nhớ vị trí, cho phép bạn lưu lại các độ cao ưa thích cho tư thế ngồi và đứng.
Một số hãng bàn nâng hạ uy tín: Flexispot, NiceDesign, HyperWork,...
3.3. Giá đỡ màn hình (Monitor Arm)
Giá đỡ màn hình giúp bạn tối ưu hóa không gian làm việc và điều chỉnh vị trí màn hình sao cho phù hợp với tầm mắt, giảm mỏi mắt, đau mỏi cổ và cải thiện tư thế.
Khả năng điều chỉnh linh hoạt: Giá đỡ nên có khả năng điều chỉnh độ cao, góc nghiêng, xoay, và khoảng cách của màn hình, cho phép bạn tùy chỉnh vị trí màn hình một cách dễ dàng để phù hợp với nhu cầu.
Độ chắc chắn và ổn định: Giá đỡ cần đủ chắc chắn để giữ vững màn hình, tránh rung lắc khi bạn gõ phím hoặc di chuyển chuột.
Khả năng quản lý dây cáp: Một số giá đỡ có thiết kế quản lý dây cáp, giúp góc làm việc gọn gàng hơn.
Khả năng tương thích: Kiểm tra kỹ kích thước và trọng lượng màn hình của bạn có phù hợp với giá đỡ hay không. Chú ý đến chuẩn VESA của màn hình.
Một số hãng giá đỡ màn hình uy tín: HyperWork, Eponi, Human motion,...
3.4. Giá đỡ laptop
Giá đỡ laptop là phụ kiện cần thiết nếu bạn thường xuyên sử dụng laptop để làm việc.
Nâng cao màn hình laptop: Đặt màn hình laptop ngang tầm mắt, giúp bạn ngồi thẳng lưng, giảm căng thẳng cho cổ và vai, ngăn ngừa gù lưng.
Cải thiện tư thế ngồi: Khi màn hình laptop được nâng cao, bạn sẽ có xu hướng ngồi thẳng lưng hơn, từ đó cải thiện tư thế ngồi tổng thể.
Tản nhiệt tốt hơn: Nâng laptop lên khỏi mặt bàn giúp không khí lưu thông tốt hơn, giảm nhiệt độ hoạt động của máy và kéo dài tuổi thọ.
Thiết kế gọn nhẹ, dễ di chuyển: Nên chọn giá đỡ có thiết kế gọn nhẹ, dễ dàng gấp gọn và mang theo khi di chuyển.
Chất liệu: Chọn chất liệu nhôm hoặc nhựa cứng cáp, đảm bảo độ bền và ổn định.
3.5. Kê chân
Kê chân giúp nâng đỡ chân, giảm áp lực lên chân và cải thiện tư thế ngồi, đặc biệt là khi bạn đứng làm việc.
Điều chỉnh độ cao: Nên chọn kê chân có thể điều chỉnh độ cao để phù hợp với chiều cao và tư thế ngồi của bạn.
Bề mặt chống trơn trượt: Đảm bảo chân bạn luôn được đặt vững chắc trên kê chân.
Tính năng massage (tùy chọn): Một số kê chân có tính năng massage, giúp thư giãn bàn chân và tăng cường lưu thông máu.
3.6. Bàn phím công thái học
Bàn phím công thái học được thiết kế để giảm thiểu căng thẳng cho cổ tay và bàn tay, giúp bạn gõ phím thoải mái hơn trong thời gian dài.
Split keyboard: Bàn phím tách rời cho phép bạn đặt hai tay ở vị trí tự nhiên hơn, giảm căng thẳng cho cổ tay và vai.
Contoured keyboard: Bàn phím có độ cong và độ nghiêng được thiết kế để phù hợp với hình dáng bàn tay, giúp bạn gõ phím chính xác hơn và giảm mỏi.
Mini keyboard: Bàn phím nhỏ gọn, tiết kiệm diện tích bàn làm việc, phù hợp với không gian nhỏ hẹp.
Mechanical keyboard: Bàn phím cơ cho cảm giác gõ phím tốt hơn, độ nảy cao và phản hồi nhanh, giúp bạn gõ phím nhanh và chính xác hơn. Nên chọn loại switch phù hợp với sở thích và nhu cầu sử dụng.
Một số hãng bàn phím công thái học uy tín: Microsoft, Logitech, Akko, Ergodox,...
3.7. Chuột công thái học
Sử dụng chuột máy tính trong thời gian dài có thể gây đau mỏi cổ tay và bàn tay. Chuột công thái học được thiết kế để giảm thiểu những vấn đề này.
Vertical mouse: Chuột dọc giúp cổ tay ở tư thế tự nhiên hơn, giảm căng thẳng cho cổ tay và cánh tay.
Trackball mouse: Chuột bi lăn cho phép bạn điều khiển con trỏ mà không cần di chuyển cả cánh tay, giảm thiểu sự di chuyển lặp đi lặp lại của cổ tay.
Chuột có nhiều nút tùy chỉnh: Cho phép bạn gán các chức năng thường sử dụng lên các nút chuột, giảm thiểu số lần nhấp chuột và tăng hiệu quả làm việc.
Một số hãng chuột công thái học uy tín: Logitech, Anker, Kensington,...
3.8. Phụ kiện khác
Giá đỡ CPU: Giúp tiết kiệm diện tích bàn làm việc, giữ cho CPU được thông thoáng và tránh bị va đập.
Bảng treo pegboard: Giúp sắp xếp dụng cụ, vật dụng và giấy tờ gọn gàng, tạo không gian làm việc ngăn nắp và tăng hiệu quả làm việc.
Đèn bàn công thái học: Cung cấp ánh sáng phù hợp, giảm mỏi mắt và tạo không gian làm việc thoải mái hơn. Nên chọn đèn có nhiệt độ màu và độ sáng điều chỉnh được.
4. Cách thiết lập góc làm việc công thái học
Việc thiết lập một góc làm việc công thái học đúng cách không chỉ đơn giản là mua sắm các thiết bị phù hợp mà còn cần bố trí chúng một cách khoa học để tối ưu hóa sự thoải mái và hiệu quả.
4.1. Vị trí ngồi
Tư thế ngồi đúng là yếu tố nền tảng cho một góc làm việc công thái học. Hãy bắt đầu bằng việc điều chỉnh độ cao ghế sao cho chân bạn đặt phẳng trên sàn nhà, đầu gối gập một góc 90 độ và đùi song song với mặt sàn. Điều này giúp phân bổ trọng lượng cơ thể đều hơn, giảm áp lực lên hông và chân.
Tiếp đến, hãy ngồi thẳng lưng, tựa lưng vào ghế để hỗ trợ cột sống, tránh tình trạng gù lưng hoặc nghiêng vẹo cột sống.
Khoảng cách giữa bạn và bàn làm việc cũng rất quan trọng. Bạn cần đủ gần để có thể thoải mái sử dụng bàn phím và chuột mà không cần phải vươn người quá mức, nhưng cũng không nên ngồi quá sát gây gò bó và khó chịu.
4.2. Vị trí màn hình
Vị trí đặt màn hình ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của mắt và cổ. Đỉnh màn hình nên ngang tầm mắt hoặc thấp hơn một chút, cho phép bạn nhìn thẳng vào màn hình mà không cần ngẩng hay cúi đầu quá nhiều. Khoảng cách lý tưởng từ mắt đến màn hình là khoảng một cánh tay (50-75cm).
Ngoài ra, hãy nghiêng màn hình nhẹ về phía sau một góc 10-20 độ để giảm mỏi mắt và tránh ánh sáng chói trực tiếp. Nếu bạn sử dụng nhiều màn hình, nên đặt màn hình chính ở giữa, trực diện trước mặt, và các màn hình phụ ở hai bên tạo thành một góc nhẹ để dễ dàng quan sát mà không cần phải xoay cổ quá nhiều.
4.3. Vị trí bàn phím và chuột
Bàn phím và chuột là hai thiết bị bạn tương tác nhiều nhất khi làm việc với máy tính, do đó vị trí đặt chúng rất quan trọng. Đặt bàn phím ngay trước mặt bạn, cách mép bàn một khoảng vừa phải để cổ tay được thẳng hàng với cánh tay khi gõ phím.
Sử dụng kê tay nếu thấy cần thiết để hỗ trợ cổ tay và giảm thiểu nguy cơ mắc hội chứng ống cổ tay. Chuột nên được đặt bên cạnh bàn phím, ở vị trí dễ dàng với tới mà không cần phải vươn tay hay xoay người.
4.4. Tổ chức không gian làm việc
Một không gian làm việc gọn gàng, ngăn nắp sẽ giúp bạn tập trung và làm việc hiệu quả hơn. Hãy sắp xếp các vật dụng cần thiết một cách khoa học, dễ dàng với tới và loại bỏ những thứ không cần thiết để giảm thiểu sự lộn xộn trên bàn làm việc. Sử dụng các hộp đựng, khay đựng tài liệu để sắp xếp giấy tờ và vật dụng nhỏ.
4.5. Ánh sáng
Ánh sáng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường làm việc thoải mái và bảo vệ thị lực. Hãy tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên bằng cách đặt bàn làm việc gần cửa sổ.
Tuy nhiên, cần tránh ánh nắng trực tiếp chiếu vào màn hình gây chói lóa. Bổ sung ánh sáng nhân tạo bằng đèn bàn có ánh sáng dịu nhẹ, không quá chói, và điều chỉnh độ sáng sao cho phù hợp với nhu cầu.
4.6. Nhiệt độ và độ ẩm
Nhiệt độ và độ ẩm lý tưởng cũng góp phần tạo nên môi trường làm việc thoải mái. Duy trì nhiệt độ phòng ở mức 20-25 độ C và độ ẩm khoảng 40-60% là lý tưởng nhất. Sử dụng điều hòa nhiệt độ hoặc máy tạo độ ẩm nếu cần thiết.
Xem thêm:
Giá đỡ laptop HyperWork L1: Dày dặn chắc chắn, tải trọng tối đa lên đến 20kg
Chuột công thái học LIFT VERTICAL: Chuẩn mực thiết kế, cầm nắm trọn vẹn
Thiết lập một góc làm việc công thái học không chỉ là xu hướng mà còn là sự đầu tư cần thiết cho sức khỏe và năng suất làm việc của bạn. Hãy lựa chọn và bố trí các thiết bị phù hợp, bạn sẽ tạo ra một không gian làm việc thoải mái, hiệu quả và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh văn phòng.
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích để bắt đầu xây dựng góc làm việc công thái học của riêng mình.
